اسیران خاک

معناى «قل الروح من امر ربى»سوال : با توجه به آيه ى (وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي)[1]آيا تحقيق در مورد روح، كار صحيحى است و اگر صحيح است، ارتباط روح با بدن چگونه است و وقتى مى خوابيم روح ما چه مى شود؟جواب : آيه ى مذكور خطاب به پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) مى فرمايد:از تو در مورد روح سؤال مى كنند. بگو: روح از امر پروردگار من است.برخى خيال كرده اند كه آيه ى شريفه، پاسخ از چيستى روح را به خداوند واگذار كرده است; يعنى از اين گونه امور سؤال نكنيد كه مربوط به خداوند است; لكن دقت در متن آيه ى شريفه نشان مى دهد كه در مقام پاسخ گويى است.توضيح اين كه، مخلوقات بر دو قسم اند: خلقى و امرى. پيدايش و استقرار موجودات خلقى، تدريجى است; مثلا هسته ى خرما تا درخت شدن نيازمند زمان و طى مراحل زيادى است، اما پيدايش موجودات امرى، كه مجرد از ماده اند، دفعى و به صرف اراده ى خداوند است. روح انسان و ملائك از اين قبيل اند; بنابراين معناى آيه چنين مى شود كه «بگو روح از موجودات امرى است نه خلقى».ادامه ى همين آيه به نكته ى انكارناپذيرى تصريح دارد و آن اين كه دانش و فهم شما نسبت به روح، اندك است.[2] چون گوهر روح با آنچه در عالم ماده با آن انس گرفته ايم تفاوت بسيار دارد، دانش ملموس و حسى ما نسبت به آن اندك است.ارتباط روح با بدن از نوع تدبير است; يعنى روح مدبر بدن است. البته از آن جهت كه تدبير بدن مى كند، به آن نفس مى گويند. همان طورى كه بيان شد، از آن جا كه روح انسان، موجود مجرد است، مكان و زمان ندارد، نه در داخل بدن است و نه در خارج آن، بلكه بدن را اداره مى كند; يعنى تپش قلب، گردش خون، حركات معده و روده و خلاصه هر فعاليتى كه بدن انجام مى دهد همه به فرمان دهى نفس است.در, ...ادامه مطلب